Periferik Sinir Hastalıkları:
Periferik sinirler, beyin ve omurilikten (santral sinir sistemi) çıkan ve vücudun çeşitli bölgelerine sinyal ileten sinirlerdir. Bu sinirler, motor, duyusal ve otonom işlevleri kontrol eder. Periferik sinirler, geniş bir ağ oluşturarak vücudun her yerine ulaşır ve temel işlevleri yerine getirir. Periferik sinirler, vücudun motor, duyusal ve otonom işlevlerini sağlamak için kritik bir rol oynar.
- Motor Sinirler: Kaslara sinyal göndererek hareketi kontrol eden sinirlerdir. Beyinden veya omurilikten gelen motor komutları, kasların kasılması için gereken sinyalleri taşır.
- Otonom Sinirler: Vücudun otomatik işlevlerini (kalp atışı, sindirim, terleme gibi) kontrol eden sinirlerdir. Otonom sinir sistemi, iki ana alt sisteme ayrılır:
- Sempatik Sinir Sistemi: “Savaş ya da kaç” tepkisi gibi stres altında vücudu hazırlayan sinirlerdir.
- Parasempatik Sinir Sistemi: Vücudu dinlenme ve iyileşme durumuna getiren sinirlerdir.
Periferik sinirler, birkaç ana bileşenden oluşur:
- Sinir Lifleri: Duyusal veya motor sinyalleri ileten uzun uzantılardır.
- Miyelin Kılıfı: Bazı sinir liflerini çevreleyen yağlı bir tabakadır; iletim hızını artırır.
- Sinir Düğümleri: Sinirlerin buluştuğu ve bilgi aktardığı noktalar (örneğin, ganglionlar).
Başlıca Periferik Sinir Hastalıkları
- Sinir Sıkışması: Özellikle karpal tünel sendromu gibi durumlarda sinirlerin sıkışmasını relieve etmek amacıyla cerrahi müdahale yapılabilir.
- Sinir Yaralanmaları: Travma veya kazalar sonucu meydana gelen sinir yaralanmalarının onarılması.
- Sinir İltihabı veya Enfeksiyonu: Periferik sinirlerde iltihap veya enfeksiyon durumlarında tedavi ve onarım yapılabilir.
- Tümörler: Periferik sinirler üzerindeki tümörlerin çıkarılması veya biyopsi yapılması.
- Sinir Onarımı ve Rekonstrüksiyonu: Sinirlerin yeniden bağlanması veya onarılması, özellikle yaralanma sonrasında işlevin geri kazandırılması için gereklidir.
Sinir Sıkışması Nedenleri
Sinir sıkışması, sinirin çevresindeki dokuların (kas, tendon, ligament) baskı yapması sonucu oluşur. Yaygın nedenler:
- Aşırı Kullanım: Tekrar eden hareketler (örneğin, bilgisayar kullanımı) sinir sıkışmasına yol açabilir.
- Anatomik Yapı: Doğuştan gelen yapısal farklılıklar veya kemik çıkıntıları.
- Travma: Yaralanma veya darbe sonucu oluşan ödem.
- Obezite: Vücut ağırlığının artması sinirler üzerinde ekstra baskı oluşturabilir.
Sinir Yaralanmaları Nedenleri
Sinir yaralanmaları, genellikle fiziksel travmalar sonucu meydana gelir. Nedenler:
- Kesikler: Bıçak yaraları veya kesici aletlerle meydana gelen yaralanmalar.
- Darbelere Maruz Kalma: Kaza veya düşme sonucunda sinirlerin zedelenmesi.
- İnflamasyon: Şişlik veya iltihaplanma nedeniyle sinirlerin hasar görmesi.
Sinir İltihabı ve Enfeksiyonu Nedenleri
Sinir iltihabı, genellikle enfeksiyonlar veya bağışıklık sistemi ile ilgili sorunlardan kaynaklanır. Nedenler:
- Virüsler: Zona virüsü (suçiçeği) veya HIV gibi viral enfeksiyonlar.
- Bakteriyel Enfeksiyonlar: Lyme hastalığı gibi bazı bakteriyel enfeksiyonlar.
- Otoimmün Hastalıklar: Vücudun bağışıklık sisteminin sinirlere saldırdığı durumlar (örneğin, Guillain-Barré sendromu).
Sinir Tümörü Nedenleri
Sinir tümörleri, sinir hücrelerinden veya çevresindeki dokulardan kaynaklanabilir. Nedenler:
- Genetik Faktörler: Ailede sinir tümörü öyküsü olması.
- Çevresel Faktörler: Radyasyona maruz kalma gibi bazı çevresel etmenler.
İyi Huylu veya Kötü Huylu Tümörler: Schwannomlar (iyi huylu) veya malign sinir tümörleri
Periferik Sinir Hastalıkları Semptomları
- Yaralanmış sinirin etrafındaki bölgelerde uyuşma veya karıncalanma hissi olabilir. Bu his genellikle “iğne batması” şeklinde tanımlanır.
- Sinir yaralanmaları genellikle keskin veya yanıcı bir ağrı ile seyreder. Ağrı, yaralanmanın yerinden uzaklaşarak da hissedilebilir ve “referans ağrı” olarak adlandırılır.
- Yaralanmış sinir, ilgili kasların çalışmasını etkileyebilir, bu da kas gücünde azalma veya zayıflık hissine yol açar.
- Yaralanmış sinirle bağlantılı bölgelerde his kaybı yaşanabilir. Özellikle dokunma, sıcaklık veya acı gibi duyular azalabilir veya kaybolabilir.
- Yaralanmış sinirle bağlantılı bölgelerde his kaybı yaşanabilir. Özellikle dokunma, sıcaklık veya acı gibi duyular azalabilir veya kaybolabilir.
- Sinir yaralanmaları, normal reflekslerin azalmasına veya kaybolmasına neden olabilir. Bazı durumlarda, refleksler aşırı aktif hale gelebilir.
- Özellikle bacaklardaki sinirler etkilenirse, denge kaybı yaşanabilir.
- El ve parmaklardaki sinir yaralanmaları, ince motor becerilerin etkilenmesine yol açabilir.
- Yaralanmış sinir, kaslarda kramplara veya istemsiz kas spazmlarına neden olabilir.
- Sinir yaralanmaları, sıcaklık ve soğuk algısında değişikliklere neden olabilir, bu da vücudun bu duyulara tepkisini etkileyebilir.
Periferik Sinir Cerrahisi Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Karpal tünel sendromu veya ulnar sinir sıkışması (Tenisçi Dirseği) gibi durumlarda dekompresyon, Kesik veya travma sonrası sinir onarımı, Sinir üzerindeki tümörlerin çıkarılması, doğuştan gelen sinir sorunlarının tedavisi için mikrocerrahi müdahale gereklidir.
Operasyon Süresi | Anestezi | Hastanede Yatış | İyileşme Süresi | İşe Dönüş |
20 dakika -1.5 Saat | Lokal Anestezi | yok | 2 Hafta | 7 Gün |