Beyincik Sarkması
Beyincik sarkması (veya beyincik hernisi), beynin alt kısmındaki beyincik (cerebellum) bölgesinin, normalde yer aldığı pozisyondan aşağıya doğru kayarak, foramen magnum (omuriliğin beyinle bağlantı kurduğu açıklık) gibi dar alanlardan geçmeye başlaması durumudur. Bu durum, beyin ve omurilik arasında baskı oluşturur ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Beyincik sarkması, genellikle doğuştan (kongenital) veya sonradan gelişen bir durum olabilir. Beyincik, beyin arka kısmında yer alan, vücudun hareketlerini kontrol eden ve dengeyi sağlamakta önemli bir rolü olan bir yapıdır.
Beyincik Sarkmasının Türleri
Chiari Malformasyonu (Chiari Tip I ve II):
- Chiari Tip I Malformasyonu: Beyincik, normalden daha aşağıda yer alır ve omuriliğe doğru sarkar. Bu, beyin ve omurilik arasındaki kanallarda basınca yol açar. Genellikle ergenlik veya genç yetişkinlik döneminde semptomlar görülür.
- Chiari Tip II Malformasyonu: Bu türde beyincik ve omurilik arasındaki bağlantı daha belirgindir. Genellikle doğuştan gelir ve daha ciddi bir durumu ifade eder. En sık spina bifida (omurga açıklığı) gibi doğumsal defektlerle birlikte görülür.
Beyincik Sarkmasının Nedenleri
- Doğumsal (Kongenital) Durumlar: Chiari malformasyonu gibi bazı doğuştan gelen yapısal anormallikler, beyinciğin normal yerinden sarkmasına neden olabilir.
- Travma: Baş bölgesine alınan ciddi darbeler veya travmalar beyincik sarkmasına yol açabilir.
- Beyin ve Omurilikteki Basınç Değişiklikleri: Beyin omurilik sıvısının (BOS) dolaşımındaki bozukluklar (örneğin, hidrosefali), beyincikte baskı oluşturabilir ve beyincik sarkmasına yol açabilir.
- Yaşlanma ve Degeneratif Hastalıklar: Yaş ilerledikçe beyin dokusunda meydana gelen değişiklikler ve omurilik kanalındaki yapısal değişiklikler de beyincik sarkmasına neden olabilir.
Beyincik Sarkmasının Semptomları
Beyincik sarkmasının belirtileri, duruma ve sarkmanın şiddetine göre değişiklik gösterebilir. Yaygın semptomlar şunlardır:
- Baş Ağrısı: Beyincik sarkması genellikle baş ağrısı ile başlar. Bu baş ağrıları, başın arka kısmında yoğunlaşabilir ve öksürme, hapşırma veya aniden pozisyon değiştirme ile artabilir.
- Denge Sorunları: Beyinciğin ana fonksiyonu dengeyi sağlamak olduğundan, beyincik sarkması denge problemleri (ataxia) ve koordinasyon kaybına yol açabilir. Yürürken zorlanma ve düşme eğilimleri sık görülen şikayetlerdendir.
- Kas Güçsüzlüğü: Omurilikle bağlantılı bölgelerdeki sinirler baskı altında kalabilir, bu da vücutta kas güçsüzlüğü ve hareket kısıtlılığına neden olabilir.
- Zihinsel Durum Değişiklikleri: Beyincik sarkması, beyinde oluşan baskı nedeniyle bellek bozuklukları veya düşünme zorluklarına yol açabilir.
- Yutma Zorlukları (Disfaji): Beyincik sarkması, yutkunma sırasında zorlanmaya neden olabilir.
- Uykusuzluk ve Yorgunluk: Beyincik fonksiyonlarının bozulması uyku düzenini etkileyebilir ve yorgunluk hissine yol açabilir.
- Boyun Ağrısı ve Sertlik: Baş ağrısı ve kas spazmları, boyun bölgesinde de ağrı ve sertliğe neden olabilir.
Beyincik Sarkması Ameliyatı Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Beyincik sarkması, ciddi nörolojik problemleri tetikleyebilecek bir durumdur. Erken teşhis ve uygun tedavi, semptomların kontrol altına alınmasına ve hastaların yaşam kalitesinin iyileştirilmesine yardımcı olabilir. Beyincik sarkması ciddi bir seviyeye ulaştıysa ve omurilikte veya beyinde baskıya yol açıyorsa, cerrahi müdahale gerekebilir.
- Decompressive Craniectomy: Beyin dokusuna uygulanan basıncı azaltmak amacıyla, kafatasının bir kısmının çıkarılması.
- Foramen Magnum Decompression: Beyincik sarkmasını tedavi etmek için, omuriliğin beyinle bağlandığı bölgenin genişletilmesi işlemi.
- Şant Yerleştirme: Beyin omurilik sıvısının akışını düzenlemek amacıyla, sıvı birikiminin engellenmesi için bir şant takılabilir.
Operasyon Süresi | Anestezi | Hastanede Yatış | İyileşme Süresi | İşe Dönüş |
1-6 Saat | Genel Anestezi | 5 gün | 3 Hafta | 15 Gün |